بن بست انتخابات دموکراتیک

بن بست انتخابات دموکراتیک

احمد فرید فرزاد هروی

مدخل بحث:

نظام‌های مختلفی از دیرباز تا کنون برای پیشبرد امور اجتماعی و سیاسی شان از انتخابات به شیوه‌های گوناگون استفاده نموده‌اند. در عصر کنونی انتخابات به مفهوم عام در نظام دموکراسی به شیوه‌ی مشخص اشتراک تمامی یا بخشی از افراد واجد شرایط برای گزینش شخص یا اشخاصی برای مقامی رسمی به مدت معین برای نماینده‌گی از حقوق سیاسی شان با ریختن رأی به صندوق‌های انتخاباتی توسط رأی مستقیم، آزاد و سری گفته می‌شود که معمولاً طی پروسه‌ی تشریفاتی با گذاشتن صندوق‌های رأی‌گیری انجام می‌شود.  

به صورت عموم، هر کشوری که با همین شیوه در آن انتخابات برگزار گردد و حاکمیت سیاسی از مجرای صندوق‌های رأی عمومی بیرون آید، را نظام دموکراتیک می‌گویند. بدین لحاظ، انتخابات با نام دموکراسی چنان گره‌ی محکمی خورده است که حتی این دو را یکی و لازم و ملزوم هم می‌دانند. امروزه مفهوم دموکراسی در برگزاری انتخابات نمایشی تقلیل یافته است. چنان که بعد از انتخابات دیگر مهم نیست چه بر سر اعتماد و رأی مردم می‌آید.

شیوه‌ی استفاده از انتخابات در نظام‌های دموکراتیک نوعی تورم مشارکتی را بوجود آورده است که باعث دل‌زده‌گی مردم از مشارکت سیاسی گردیده است. طوری که برخی از کارشناسان سال ۲۰۱۶ را بدترین سال برای انتخابات دموکراتیک نامیده‌اند و به دنبال ارایه‌ی بدیل‌های مناسب برای انتخابات اند.

پرسش‌های اساسی این‌جاست که آیا واقعاً انتخاب و رأی‌گیری یک ابزار است یا خود دموکراسی؟ آیا انتخابات جز در نظام دموکراسی در دیگر نظام‌ها هم تجربه شده است؟ و آیا انتخابات دموکراتیک توانسته است نظام مردم‌سالار را تحقق بخشد؟ اگر نه چه جای‌گزینی برای انتخابات مطرح است؟