روش تعامل امت اسلامی با بشریت (۳)

نوشته: احمد فرید فرزاد هروی

افراط و خشونت طلبی یا اعتدال و میانه روی

ماهیت رسالت امت اسلامی بر وسطیت و میانه روی استوار است. همان وسطیتی که الله تعالی برای ترسیم خط مشی امت اسلامی در قانون اساسی مسلمانان بیان می­دارد:

﴿وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّهً وَسَطاً﴾ (بقره/۱۴۳)

و همچنین ما شما را امت وسط و میانه روی قرار داده­ایم.

 هرگاه امت از این وسطیت عدول کند؛ چیزی جز افراط و تفریط نیست. عدولی که تعامل امت را با بشریت از روشی مدبرانه و خیرخواهانه بر اساس عدالت؛ به روشی نا متعادل، مستبدانه و خشونت بار مبدل می­سازد.

این مبحث کوتاه مجالی نیست تا به اهمیت اعتدال و میانه روی در کار اسلامی و رسالت امت هدایتگر بپردازیم اما آنچه مورد توجه بحث ماست مقایسه­ی کلی میان تعامل پذیری، اعتدال و دوری از افراط و خشونت در صدر اسلام و کاستی­های عصر فعلی ما در این عرصه و دردها و آلام ناگواریست که امت ما در پی مجال دادن به پدیده‌های افراط و تفریط، در پیکرش پدید آمده و به مرض مزمنی تبدیل شده است. 

در حقیقت سنت الله تعالی بر وسطیت و معتدل قرار دادن امت اسلامی برای جاری بودن ندای عدالتخواهانه و متعادل اسلام و ارائه­ی الگوهای معتدل برای بشریت هر زمان و مکان بوده­است. زیرا استمرار و بقای هر تمدنی بر متعادل حرکت نمودن پرچمداران و پیروان آن بسته­گی دارد، چه بسا مکاتب متعادل و بر حقی توسط پرچمداران نا متعادل آن به افراط و یا تفریط مواجه شده و به تاریخ پیوسته­اند و یا هم، همچنان نا متعادل به حیات نا متوازن ادامه می­دهند که نه بود شان برای بشریت سودی دارد و نه هم نابودی شان کدام ضرری!.