اندیشه ی سبز

احمد فرید فرزاد هرویدر این اواخر در سطح بین الملل، حوادث به گونه ای بسیار سریع و شتاب زده اتفاق می افتد. تنش ها، تقابل ها، یارگیری ها و رقابت ابرقدرت ها، تهدیدهای هسته ای و جنگ های نیابتی صحنه های مشابه هم چون اتحادها و اتفاق های پیش از جنگ های جهانی اول و دوم را ترسیم می کند. در آن سو، آمریکا خسته تر از هر زمان، سعی در حفظ هژمونی و بقای جایگاه ابرقدرت جهانی را دارد و در این سو، روسیه و چین اما سعی در پر کردن خلأ کاهش نفوذ غرب دارند و هوای شکار یارهای دل بریده از آمریکا! در این میان، به طور غیر منتظره ای خبرهایی از توافق بهبود روابط بین ایران و عربستان با میانجیگری چین منتشر شد. دو کشوری که همواره روابط تنش آلودی را سپری کرده اند و دو رقیب متخاطم و آشتی ناپذیر در خاورمیانه شناخته می شدند. موضوعی که بحث هایی داغی در محافل سیاسی باز کرد. غیر منتظره بودن این توافق نامه هم بر می گردد به شدت و پیشینة اختلافات عمیق و دوام دار این دو کشور که امکان هر گونه اتحاد و همکاری را متنفی می کرد. هر چند عمان و عراق، بارها برای نزدیکی ایران و عربستان تلاش کرده بودند، اما هیچ گام موثر برداشته نتوانستند. ظاهراً نفوذ پر قدرت چین بر هر دو کشور و شرایط جدید ناگزیری را برای ایجاد روابط بین ایران و عربستان رقم زده است.علل اختلافات:اما چرا ایران و عربستان این قدر روابط تنش آلودی را تجربه کرده اند و چه شد که به یک باره گی تن به توافق داده اند؟مذهبی: بیشترینة اختلافات ایران و عربستان به مسایل مذهبی مرتبط می گردد. عربستان، مهد ظهور و گسترش اسلام و دارای حرمین شریفین؛ خود را پرچم دار اسلام و مسلمانان اهل سنت می داند، در حالی که ایران با ایجاد هژمونی گسترده خود را حامی شیعیان جهان و محور تشیع می پندارد. ای اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

تاريخ : جمعه دوم دی ۱۴۰۱ایران'>ایران و عربستان؛ آیا ایران تنها خواهد ماند!احمدفریدفرزادهروینفت، تا هنوز یکی از تأثیرگزارترین عوامل شکل دهندۀ روابط و تعامل کشورها با یک‌دیگر در سطح منطقه و بین‌الملل تلقی می‌گردد. عربستان، عراق و ایران در خاورمیانه از جمله مهم‌ترین کشورهای تولید نفت محسوب می‌شوند، لذا این کشورها همواره مورد توجه قدرت‌های جهانی قرار داشته اند.سال‌هاست که عربستان تأمین کنندۀ سنتی نفت آمریکا محسوب می‌شود و در مقابل حمایت‌های سیاسی نظامی را در بدل تجارت نفت به دست می‌آورد. در حقیقت، عربستان با قرارگیری در قطب غرب، از «پناه‌گاه امن» در برابر ایران، رقیب دیرینة سیاسی‌اش، نیز سود می‌برد. معادله‌ای که به نوعی چینش ظریفی در شطرنج خاورمیانه بدل شده‌است. «ایران قدرت‌مند و یا هسته‌ای شده»، خطر بالقوه‌ای برای عرب‌ها محسوب می‌شود و عرب‌ها با حمایت آمریکا می‌توانند از خطر ایران در امان بمانند. معادله‌ای که تا کنون با کارآمدی زیاد و ناگزیری عرب‌ها، سود سرشاری را از نفت به جیب آمریکایی‌ها ریخته‌است و سر عرب‌ها را در مقابل آمریکای مغرور خم داشته‌است. طوری که با هر نوع تحقیر و توهین از جانب آمریکا هم خود را مجبور به احترام دیپلوماتیک در مقابل آمریکا احساس می‌کردند. اوج نمود این طرز رفتار و تکبر غرب در برابر عرب‌ها را در زمان ترامپ شاهد بودیم.با شکست آمریکا در عراق، افغانستان و سوریه و بحران اوکراین؛ اکنون به نظر می‌رسد قدرت‌های منطقه‌ای بیش از پیش سر بر آورده و بزرگ می‌شوند. این روند بر علاوه این‌که دردسری بزرگ برای آمریکا محسوب می‌شود؛ معادلات منطقه‌ای در خاورمیانه را به کلی دگرگون کرده‌است. چین و روسیه به شدت در تلاش اند تا حامیان قدیمی آمریکا را در دایرۀ نفوذ حمایت خویش قرار بدهند و اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

تاريخ : جمعه بیست و پنجم آذر ۱۴۰۱آیا برای'>برای آن‌ها حلال، برای ما حرام است!احمد فرید فرزاد هرویبازی‌های ورزشی و خصوصاً بازی فوتبال به یک رویداد بزرگ جهانی تبدیل شده‌است و در محراق توجه جهانی قرار گرفته‌است. بدیهی است که کشورها بکوشند با صرف هزینه‌های هنگفت از این فرصت جهانی نهایت بهره را برای مطرح‌سازی هویت‌ها، معرفی ارزش‌ها و هنجارهای خویش نهایت بهره را ببرند.با این روند، چه بخواهیم و چه نخواهیم فوتبال سیاست‌زده، فرهنگی زده، اقتصاد زده و ایدیولوژی زده شده است. لذا با این شرایط باید حق داد، همۀ کشورها سعی در تبارز فرهنگی، ارزشی و هویتی خویش داشته باشند و فکر نمی‌کنم کار بدی باشد تا حدی که معیارها، شفافیت و قوانین بازی خدشه‌ای وارد نشود.در جام اخیر قطر شاهد بسیاری از این نمادها بودیم. حمایت از همجنس‌گرایی تیم آلمان، ورود نمادین سربازان صلیبی به ورزشگاه نمونه‌هایی از این دست است. می‌بینیم که در بازی اخیر فرانسه با مراکش، ماکرون با حضور خویش، بهره‌وری از این فرصت را برای رخ‌نمایی فرهنگی ارزشی پر رنگ‌تر ساخت.در این میان، آن‌چه در خور تعجب است این است، که عده‌ای از دوستان روشنفکر ما فکر می‌کنند این امور برای غربی‌ها می‌زیبد و آن‌ها حق دارند با چنین رویکردی به بازی‌های فوتبال نگاه کنند. اما برای ما مسلمانان حتی اظهار شادمانی در پیروزی تیم مراکش که هم‌کیش و برادر ایمانی مان است، نیز نمی‌زیبد.باید چشمان مان را بیشتر باز کنیم، آن‌ها تمامی رویدادها را رصد می‌کنند و با رویکرد ظاهراً سیکولار، اما با ماهیت مذهبی، تاریخی، ارزشی بررسی و موضع‌گیری می‌کنند و از ما می‌خواهند تا تمامی وابسته‌گی‌های ایمانی، ارزشی و تمدنی خویش را کنار گذاشته و سوچه سیکولار شویم و چون بردۀ مطیع در مقابل موج هژمونی شا اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

تاريخ : سه شنبه هشتم آذر ۱۴۰۱احمدفریدفرزادهرویعقب‌نشینی‌های پی‌هم روسیه از مناطق تصرف شده در اوکراین، ظاهراً همه را شگفت‌زده کرده‌است. اغلب گمان‌ها خصوصاً آن‌چه رسانه‌های وابسته به غرب، تبلیغ می‌کنند، بر آن است که ماشین جنگی روسیه بعد از یک جنگ فرسایشی تمام‌عیار در مقابل اوکراین تحت حمایت غرب، از کار افتاده و با شکست این کشور را ترک می‌کند. نمی‌توان انکار کرد که تا حدودی این نگاه درست است؛ زیرا جنگی که پوتین پیش‌بینی می‌کرد، تصرف کامل اوکراین طی چند هفته بود که سربازان روسیه عملاً به این هدف نرسیدند. اما در تحلیل این رویدادها باید چند نکته را مد نظر داشت: اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

تاريخ : سه شنبه سوم آبان ۱۴۰۱احمدفریدفرزادهرویدر جهانی که امروزه فقط یک دهکده شده‌است، بدیهی است که انسان هر کجایی این دهکده بتواند به اهداف و موفقیت‌هایش دست یابد و هیچ‌گاهی تفاوت‌های انسانی هم‌چون نژاد، رنگ پوست و قومیت و تفاوت‌های هویتی-مرزی مانند ملیت و تفاوت‌های زبانی مانع ساکن شدن در هر نقطه‌ای از گیتی، رشد و بالنده‌گی گردد.در حقیقت اسلام، اولین منادی چنین آزادی بوده‌است تا انسان‌ها آزادانه حق انتخاب مکان زنده‌گی را در گوشه‌ای از زمین خدا را داشته باشند و در همین راستا هیچ‌گاه مرزهای ملیتی را به رسمیت نمی‌شناسد و در تاریخ اسلامی شاهد این واقعیت بوده‌ایم.نمی‌توان انکار کرد که مرزهای ملی بعد از رنسانس اروپا به میان آمد و این آزادی را از انسان گرفت. آن‌ها گرچه این بنیان نامبارک را گذاشتند، اما غربی‌ها به خوبی توانستند، هویت‌های ملی را مدیریت کنند و در این عرصه سیستم‌های کارآمدی را برای حفظ هویت ملی و در نظر گرفتن آزادی انسانی نیز طرح کردند، طوری‌که مرزهای جغرافیایی در قالب اتحادیه‌ها رنگ باخته و تا جایی که مهاجرین یک کشور دیگر تا سطح وزیر و حتی امروز در برتانیا تا حد نخست وزیر -فرد اول مملکت- رشد می‌کند. این مهم یکی از عوامل هم‌گرایی، آسایش، رشد، ثبات و توسعۀ فرهنگی، سیاسی کشورهای غربی محسوب می‌گردد.اما بر عکس، در جهان اسلام که پرچم‌دار این آزادی بوده، میراث شوم ملی‌گرایی افراطی چنان حاکم شده‌است که مرزها در حد تقدس پاس داشته می‌شود و برای حفظ آن خون‌ها ریخته می‌شود. نه این، بلکه در بند مرزهای کشوری با هم به تخاصم و دشمنی برخواسته‌اند. افغان، دشمن پاکستانی و ایرانی دشمن عرب و ترک دشمن سوری و مصری شده‌اند! باید پذیرفت که ما مسلمانان همانند بسیاری از عرصه‌ها، در عرصۀ مدیریت اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

تاريخ : پنجشنبه بیستم مرداد ۱۴۰۱سازمان ملل متحد، نیازمند اصلاحات بنیادیناحمد فرید فرزاد هرویبیشترینه‌ی آشفته‌گی‌های امروزی در عرصه‌ی بین‌الملل، جنگ‌ها و تمامیت خواهی‌های قدرت‌های بزرگ، نتیجه‌ی ضعف و ناتوانی سازمان جهانی‌است، به نام ملل متحد. این سازمان با ساختار نا متوازنی که از بدو تاسیس با آن شکل گرفت، تا کنون در بند کلمات و جملات زیبا و فریبنده‌ای حقوق بشری و بین‌الملل بشردوستانه‌ای که در منشور آن درج گردیده‌است، گیر مانده و در عمل نه اقتدار بین‌المللی دارد، نه استقلال و نه هم موثریتی در صلح و عدالت بین‌المللی. چه بسا، این سازمان با نگرش‌ها و پالیسی‌های نا مرئی یک‌جانبه‌ی غربی، بازیچه‌ی دست قدرت‌های بزرگ و روکش قانونی برای هژمونی غربی، سلطه‌طلبی، اشغالگری قدرت‌های بزرگ برای جنگ و خون‌ریزی در بین کشورهای جهان شده است.حقیقت این است که فضای بین‌المللی، تعامل بین کشورها، یک فضای انارشیک است، اما سازمان ملل متحد جهت مدیریت همین فضا و حفظ تعادل، عدالت و صلح جهانی ایجاد شده بود که در این عرصه بسیار ضعیف عمل کرده است.امروزه با گسترش جنگ‌ها بین قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای، خطر استفاده از سلاح‌های اتمی و یک جنگ جهانی تمام عیار دیگر، از هر زمان بیشتر ضعف سازمان ملل آشکار است و نیاز به یک تغییر بنیادین در سطح بین‌المللی احساس می‌گردد.گزینه‌ی اول انحلال سازمان ملل متحد و ایجاد یک سازمان جدید و مورد قبول تمامی کشورهای جهان است. سازمانی که بتواند با ساختار متعادل و متوازن صلح و عدالت بین‌المللی را اعاده کند.گزینه‌ی دوم در صورت عدم امکان انحلال سازمان، لاجرم اصلاحات اساسی در ساختار فعلی سازمان ملل متحد است. امری که سال‌هاست کشورهای جهان خواهان آن اند. این اصلاحات می‌باید از شورای امنیت این اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

جهان آشفتة ما و تشدید جنگ­ های نیابتیاحمد فرید فرزاد هرویمتعاقب 11 سپتمبر 2001 که اوج بالنده ­گی قدرت آمریکا محسوب می ­گردد؛ این کشور با میزان قدرت بزرگی که از بالای سکوی ابرقدرت بودن جهانی احساس می­کرد و سرکشیدن بادة سرمستی شکست اتحاد شوروی، دست به ایجاد ائتلاف بزرگ جهانی علیه آن­چه تروریزم عنوان می­کرد، زد تا دشمن جدید جهانی را به نمایش بگذارد و جهان را از خطر آن هشدار دهد. در این راستا حجم عظیمی از نیروهای نظامی، اقتصادی، بشری و رسانه ­ای جهانی برای مبارزه با تروریزم -ساخته و پرداختة ذهن غربی ­ها- را بسیج نمود و به کشورهای اسلامی افغانستان و عراق حمله نمود. این پوشش عظیم که موج هژمونی آمریکایی را احتوا می­کرد، توانست حضور نظامی ناتو را در مناطق مختلف جهانی مساعد سازد. اما این حضور کار آسانی هم نبود، به­ زودی آمریکا دانست که در همان تله ­ای که شوروی را گیر انداخته بود، گیر افتاده است.ظهور قدرت­ های جدیدبا پا گیر شدن آمریکا در عراق و افغانستان و هزینه ­های سرسام ­آور نظامی و اقتصادی، صدمات جدیِ بر اقتصادی آمریکا وارد گردید، با ظهور قدرت ­های منطقه ­ای که بازی­گران جدید و سرسختی برای آمریکا محسوب می­شدند، طی یک دهه عملاً قدرت بلامنازعة آمریکا زیر سوال رفت! روسیه به رهبری کاریزماتیک پوتین دوباره قدرت گرفت، چین عملاً بازارهای جهانی را درنوردید، ترکیه و هند به عنوان قدرت ­های منطقه­ ای سر بر کشیدند و اروپا قدرت نرم دیگری بیخ گوش آمریکا سر بلند کرد.جهان از تک­ قطبی آمریکایی به ­سوی چند قطبی شدن پیش رفت و رقابت ­های تنگاتنگ در منطقه باعث بر هم خوردن تعادل نظم خاورمیانه ­ای به ضرر آمریکا گردید.هزینه ­های سنگین جنگ ­ها، مقاومت و دفاع مردمی در مقابل نیروهای بیگانه، کشمکش­ رقابت قدرت اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

برخورد تمدن ­ها و فروپاشی غربنوشته: احمد فرید فرزاد هرویساموئل هانتینگتون در سال 1993 متعاقب فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در نظریه­ی معروفش «برخورد تمدن­ها» جنگ­های آینده­ی بشر را با قطب­بندی ­های تمدنی تعریف کرده بود. وی با مطرح کردن 9 حوزه­ی تمدنی، نقش سه تمدن بزرگ که هر کدام ادعای حاکمیت جهانی و ر اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

تاريخ : شنبه چهاردهم اسفند ۱۴۰۰جهان اسلام، نیازمند ائتلاف اسلامینوشته: احمد فرید فرزاد هرویبا به درازا کشیده شدن بحران اوکراین، گمانه­ ها به ­سوی تأثیرات شگرف آن بر جهان پسا بحران معطوف شده است. چه بحران بسیار گسترده شود و یا در حد اوکراین باقی بماند، به احتمال بسیار زیاد تأثیرات قابل توجهی بر رواب اندیشه ی سبز...ادامه مطلب

اسلام سیاسی و استفاده ­ی ابزاری از دیننگارنده: احمد فرید فرزاد هرویاسلام سیاسی چیست؛ چرا و چگونه وارد ادبیات جهانی و حوزه­ی مطالعات جهان اسلام شده است؟ آیا استفاده از این واژه با کلیت امر، فعالیت اسلامی درست تلقی می­شود؟برای پاسخ­یابی به پرسش­های فوق نیاز است تا پیش زمینه­ای از بسترهای فعالیت اسلامی در جهان اسلام، رویاروی اسلام با غرب و وضعیت مسلمانان پس از فروپاشی خلافت اسلامی را مرور نماییم.اسلام سیاسی چگونه پدید آمده است؟فروپاشی آخرین خلافت اسلامی  در سال 1924، به عنوان کانون انسجام و وحدت محوری امت اسلامی در جهان اسلام، نقطه ­ی عطفی در تاریخ جهان اسلام شمرده می­شود. طوری که تاریخ اسلامی را به دو بخش مهم قبل از خلافت اسلامی و بعد از خلافت اسلامی تقسیم می­کند. این حادثه با تأثیرات گسترده و عمیقی که در جهان اسلام به­جا گذاشت، در تمامی عرصه­ های حیات اجتماعی، جغرافیایی، سیاسی، بین­ المللی، اقتصادی، فلسفی، علمی و هنری جهان اسلام اثرات قابل توجه ­اش را به جا گذاشت. از این رو، مطالعه ­ی هر پدیده­ای در هر عرصه ­ای نیازمند کاوش هر دو برهه از تاریخ اسلام است.نگاهی به تفکر سیاسی، تعاملات اجتماعی و سیاسی ماقبل سقوط خلافت اسلامی، نشان می­دهد که اصطلاحات اسلام سیاسی، اسلام­گرایی، بنیادگرایی اسلامی و مؤلفه ­های فکری همچو سیکولاریزم، جدایی دین از دولت، حکومت و شئون زنده ­گی هیچ کاربرد و جایگاهی در ادبیات فکری این دوره نداشته است. زیرا در این دوره، هنوز نه تئوری جدایی دین از سیاست و فعالیت ­های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه مطرح بوده و نه هم جهان آن روز و خصوصاً جهان اسلام، چنین تجربه­ای را داشته است. لذا مفاهیمی از این دست، در آن عصر بیگانه بوده است. چه بسا، حکام از دایره ­ی دین­دا اندیشه ی سبز...ادامه مطلب